ÖZEL EĞİTİMDE ÖFKE YÖNETİMİ VE AİLELERE TAVSİYELER

 
Özel çocuklarımızda ve bireylerde engelleme, başarısızlık, haksızlığa uğrama, utanç, anlaşılamamak başlıca öfke sebepleridir. 

 Çocuğunuz öfkelendiğinde sakin kalın. Yapılacak en büyük hata öfkeye öfke ile karşıl
ık vermek olacaktır. Öfkeye neden olan olay ya da nesneden uzaklaştırın. Sakinleşmesi için ilk önce siz sakin olun ve çocuğunuza şefkatle sarılın.

  Çocuğunuz spor etkinliklerini yönlendirebilirsiniz. Evde ve kapalı ortamlardan ziyade açık hava,kum havusu,yüzme,top havuzu gibi etkinliklere katılımını sağlayın. Öfkesini yansıtmanın başka yolunu gösterin ;dans, drama,resim,müzik etkinliklerine yönlendirin.

  Aile toplantıları düzenleyin ve konuşun. "Sen dili" yerine "ben dili" kullanın. Aile içi davranışlarınızla çocuklarınıza örnek olun. Asla şiddete başvurmayın, cezalandırmayın. Bağırmak ve azarlamak asla çözüm değildir unutmayın. Davranışlarının oluşturacağı sonuçları görmesi için çocuğunuza destek olun.

  Çocuğunuz uzun süreli ve günde bir kaç sefer öfke nöbeti geçiriyor,kasılmalar yaşıyor , kendisine çevresine zarar veriyorsa mutlaka biz uzamana danışın.

 İŞİTME YETERSİZLİĞİNDE ÖFKE YÖNETİMİ

 İşitme engelli bireylerin sağlıklı iletişim kuramamaları nedeniyle bazı uyumsuzluklar yaşayabilmektedirler. Yaşanan bu uyumsuzluklar kişinin kendini geri çekmesine,utanç ve başarısızlık hissine kapılmalarından dolayı öfke ortaya çıkabilmektedir iletişime geçmeden hangi yolu kullandıklarını öğrenin. Mimik ve beden hareketlerini kullanın. Kişiye söylediklerinizi anlamadıysa tekrarlayabileceğinizi söyleyin. İletişim kurarken dudaklarınızın hareketlerinin iyi görünmesini sağlanmak önemlidir. Doğrudan o kişiye dönük olarak konuşmaya özen gösterin. İletişimi bölen durumlarda bunu bireye belirtin ve yanından öyle ayrılın. Sakin, hoşgörülü, iletişime açık olduğunuzu ruh ve beden dili ile ifade edin.

 OTİZMLİ ÇOCUKLARDA ÖFKE YÖNETİMİ 

Otizmli çocukların öfke nöbetleri ve saldırgan davranışları, genellikle istedikleri bir şey yapılmadığında, rutinler ve düzenler bozulduğunda, kendilerini baskı altında hissettiklerinde, bazen de nedeni yetişkinlerin beklemediği ya da anlamadığı zamanlarda Rehberlik Servisi ortaya çıkabilmektedir. O zaman ne yapmalı ? Mümkünse çocuk yalıtılmış,güvenli bir ortama alınmalıdır. Öfke nöbetine sebep olan etmenler varsa bulunmalı ve mümkünse ortadan kaldırılmalıdır. Bunun bir ifade biçimi olduğu unutulmamalı çocuğa kendini ifade edecek doğru kanallar öğretilmelidir. Çocuk öfke nöbeti yaşadığı için cezalandırılmamalı. Öfke nöbeti ve geçinceye dek, sözel müdahalede bulunmadan sakinleşmesi beklenmelidir. Öfke nöbeti sırasında çocuk kendine ve çevresine zarar veriyorsa, sıkıca sarmak yoluyla kontrol edilmelidir. Öfke nöbeti bitince sakinleştiği için ödüllendirilmelidir. BEDENSEL YETERSİZLİKTE ÖFKE YÖNETİMİ Bağımsız hareket edebilme becerileri, devimsel koordinasyonları sınırlıdır. Hareketten çekinir, pasif kalmayı tercih ederler. Düşük benlik algısı görülebilir. Kendilerine güvenleri azdır. Motor koordinasyonları zayıftır. Bireyin yaşadığı bu durumlar, başarısızlık, utanç ,umutsuzluk, engellenme gibi duyguları da beraberinde getirerek öfkeyi ortaya çıkarabilmektedir. Peki ne yapmalı bağımsız hareket edebilmesi için gerekli önlemler alınmalı. Benlik algısını geliştirecek etkinlikler yapılmalı. Kendine güvenmesi ve topluma katılabilmesi için uygun ortamlar oluşturulmalı. Okul ve toplum üzerinde etkili olacak bilgilendirme ve etkinliklerin düzenlenmesi. Bireyin yaşadığı durum ve duyguların en büyük payı toplumun onlara yönelik tutum ve davranışlarından kaynaklanmaktadır.

 ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERDE ÖFKE PROBLEMİ 

Kendilerini ifade etme karşıdaki anlama olayları anlama ve anlamlandırmada güçlükler oyun ve toplum kurallarına uymakta zorluklar kendilerine olan güvenlerinin azlığı kendisine olan olumsuz tutum ve davranışlar bireyde öfkeyi tetikleyebilir. Zihinsel yetersizlikte öfke yönetimi yapılabilecekler; kendilerini ifade etmelerine fırsat tanımak, bireyle anlaşılır ve net şekilde iletişim kurmak, akademik yaşantısını bireye göre uyarlamak, özgüveni arttırıcı etkinlikler düzenlemek, bireyin topluma kazanımını kolaylaştıracak etkinler düzenlemek ve katılımını sağlamak gelişimsel düzeyine uygun davranmak, gelişim yaşına göre beklenti oluşturmak yapılabilecekler arasında sayılabilir.

 GÖRME YETERSİZLİĞİNDE ÖFKE YÖNETİMİ 

Görme engelli ergenlerin öfke düzeylerini belirlemek amacıyla yapılan bir çalışmada görme engelli bireylerin sürekli öfke düzeylerinin yüksek olduğu anlaşılmıştır. Başkasına bağımlı olma hissi toplumsal yaşam alanlarındaki engeller toplum tarafından ötekileştirilmek görsel bilginin yetersizliğine bağlı kaygı yetersizlik hissi stres utanç başarısızlık gibi durumlar bireyde öfkeyi ortaya çıkarabilir. Bireyin bağımsızlığını sağlayacak uygun araçları edinmeye yönlendirmek topluma kazanımını sağlamak çevresel düzenlemelerde bulunmak onlar için yapılabilecekler arasında sayılabilir.